یکی از بخش‌های بسیار مهم در هر خودرو سیستم ترمز آن است که بدون وجود روغن ترمز هرگز کار نخواهد کرد. این روغن مانند سایر روغن‌ها که در خودرو به کار می‌روند، در کاهش برخورد قطعاتی که متحرک هستند و همچنین سایش آنها با یکدیگر کاربرد نداشته و صرفاً به عنوان یک مایع هیدرولیکی شناخته می‌شود که جهت توقف خودرو تحت فشار قرار گرفته و از نیروی پدال کاسته و آن را به ترمزهای عقب و جلو هدایت می‌کند. روغن ترمز در برابر رطوبتی که می‌تواند باعث خرابی ترمز شود، خوردگی و دمای بالا مقاومت نماید.
سیستم ترمز خودرو
سیستم ترمز در خودرو شامل بخش‌های مختلفی می‌شود که به عملکرد صحیح ترمز کمک می‌کنند. از آنجایی که ایمنی خودرو به عملکرد این سیستم بسیار وابسته بوده، نگهداری صحیح تمام اجزای آن بسیار حیاتی است. بسیاری از رانندگان از اهمیت مراقبت منظم از وسیله نقلیه خود، از جمله تعویض روغن خودرو و رعایت اصول اولیه، آگاه هستند؛ اما یک نکته مهم که به سادگی فراموش خواهد شد، روغن ترمز خودرو است.
روغن ترمز، که به عنوان مایع هیدرولیک نیز شناخته می‌شود، به ازای هر بار که راننده روی پدال ترمز فشار وارد می‌کند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. بدون این مایع، ترمزها قادر به انجام عملکرد صحیح نخواهند بود. بنابراین، حفظ و نگهداری این روغن به شدت ضروری است تا سیستم ترمز همواره در حالت عملکردی بهینه به قوت خود باقی بماند.
زمان تعویض روغن ترمز
به تدریج رطوبت موجود در هوا جذب روغن ترمز می‌شود که سبب کاهش کیفیت روغن و در نتیجه پایین آمدن عملکرد آن خواهد شد. بنابراین هرچند وقت یک‌بار لازم است تا جهت خارج کردن روغن قدیمی و کهنه اقدام کرده و روغن جدید را جایگزین آن نمود. زمان تعویض روغن ترمز هر خودرویی با خودروی دیگر متفاوت است و تشخیص زمان تعویض آن برای هر کدام از سوی کارخانه تولیدی ذکر می‌گردد. هرچند مشورت با یک مکانیک خالی از لطف نیست؛ اما معمولاً هر 1 الی 2 سال یا هر 50 هزار کیلومتر می‌بایست برای تعویض روغن ترمز خودرو اقدام کرد.
انواع روغن ترمز
انواع روغن ترمز را با شماره‌های متفاوت آن می‌شناسند که به شرح زیر هستند.
3DOT: این نوع روغن ترمز را رایج‌ترین آن می‌دانند که در اکثر خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین می‌تواند رطوبت هوا را به خود جذب کند که تولید آن نیز بر پایه نقطه جوش کمتر است.
DOT4: این نوع مشابه روغن ترمز قبلی بوده که نقطه جوش آن بالاتر در نظر گرفته می‌شود که سبب کارآمدتر شدن آن می‌گردد.
DOT5: این روغن ترمز بر پایه مایعی مبتنی بر سیلیکون است که وجه تمایز آن با دو نوع قبلی به حساب می‌آید. همچنین بر همین اساس نمی‌تواند آب را به‌خوبی جذب کرده و نقطه جوش بالایی دارد. در نظر داشته باشید که در خودروهای جاده‌ای نیز مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
نحوه تعویض روغن ترمز
تعویض روغن ترمز یک فرآیند مهم است که هر راننده باید با آن آشنا باشد. مراحل انجا این کار به شرح زیر هستند.
- خالی کردن مخزن سیلندر اصلی:
در ابتدا خودرو را خاموش کنید تا فشار ترمز کاهش یابد. سپس مخزن سیلندر اصلی را تخلیه نمایید. برای انجام این کار می‌توانید از روش‌های مختلفی مانند استفاده از سرنگ بزرگ یا پمپ‌های سیفون کوچک و پمپ انتقال کمک بگیرید.
- پر کردن مخزن:
پس از تخلیه روغن قبلی، با وجه به نوع خودروی خود، مخزن را با روغن ترمز جدید پر کنید. اطمینان حاصل نمایید که مقدار روغن مناسب باشد.
- تخلیه و پر کردن مجدد:
حال نوبت به چرخ‌های خودرو می‌رسد؛ در این زمان می‌بایست پیچ‌های هواگیری را با استفاده از یک آچار باز کنید تا روغن قدیمی خارج شود و روغن جدید جایگزین آن گردد. در این مرحله، بهتر است از یک فرد دیگر کمک بگیرید. وی می‌تواند همزمان با باز کردن پیچ‌ها، پدال ترمز را تا آخر فشار دهد تا هوای موجود در سیستم ترمز خارج شود.
- تکرار برای چرخ‌های دیگر:
این مراحل را برای تمام چرخ‌های خودرو تکرار کنید تا تعویض روغن ترمز به‌درستی و کامل انجام گیرد.
نکته: پیشنهاد می‌شود که همواره پس از تعویض روغن ترمز، ترمزها را تست کنید و از عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل نمایید.
نشانه های زمان تعویض روغن ترمز
- روشن شدن چراغ ترمز
روشن شدن چراغ ترمز یکی از ساده‌ترین و معمول‌ترین نشانه‌های تعویض روغن ترمز است که می‌توان کمبود روغن یا نیاز به تعویض آن را مورد بررسی قرار داد.
- سفت شدن پدال ترمز
حرکت کردن سفت و سخت پدال ترمز نشان‌دهنده کم شدن روغن ترمز و نشتی آن است که با چک کردن مخزن آن و افزودن روغن، این مشکل برطرف خواهد شد.
- کاهش روغن ترمز
در صورت کاهش روغن ترمز، مشکلاتی در عملکرد ترمز خودرو به وجود خواهند آمد که باید به سرعت مورد بررسی قرار گیرند. این مشکلات عبارتند از:
- کاهش عملکرد ترمز
هنگامی که مقدار روغن ترمز کاهش می‌یابد، لنت‌های ترمز به‌درستی عمل نمی‌کنند و در عملکرد ترمز خودرو نیز اختلال به وجود می‌آید. این امر می‌تواند به یک موقعیت خطرناک منجر شود. بنابراین، بهتر است سریعاً این مشکل را برطرف سازید.
- ایجاد صداهای آزاردهنده
کاهش مقدار روغن ترمز ممکن است باعث ایجاد صداهای آزاردهنده در سیستم ترمز شود. این صداها نشانگر وجود مشکلی در سیستم ترمز هستند و نباید آنها را نادیده گرفت. بنابراین، باید مخزن روغن را مورد بررسی قرار داده و اطمینان یافت که از میزان و کیفیت روغن مناسبی برخوردار است.
در واقع هنگامی که با کاهش مقدار روغن ترمز مواجه می‌شوید، عملکرد ترمز خودرو تحت تاثیر قرار می‌گیرد و ممکن است صداهای آزاردهنده‌ای به گوش برسند. برای ایمنی خود و دیگران، می‌بایست این مشکلات را به سرعت مورد بررسی قرار داده و درصدد تعمیر خودرو برآیید.
سخن پایانی
توجه به مدت زمان تعویض روغن ترمز نکته‌ای بسیار مهم است که متاسفانه توسط برخی از مالکان خودروها نادیده گرفته می‌شود. روغن ترمز نقش اساسی در عملکرد صحیح سیستم ترمز خودرو ایفا می‌کند؛ بنابراین، کمبود این روغن می‌تواند به عملکرد نادرست سیستم ترمز آسیب برساند و در نهایت ایمنی سفرها را به خطر بیندازد. در این میان می‌بایست از کیفیت روغن ترمز و نحوه صحیح تعویض آن توسط تکنسین‌های مجرب اطمینان داشته باشید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!